විද්‍යාව අතින් කෙතරම් දියුණු වුවද, නූතන තාක්ෂණයේ බල මහිමය හමුවේද තවමත් අබිරහසක් ලෙස පවතින ස්වභාව ධර්මයේ විශ්මිත නිමැවුම් හා ක්‍රියාකාරකම් බොහෝය. අපරිමිත වූ මෙම විශ්මිත අබිරහස් ලැයිස්තුවේ පෙරමුණේ පසු වූ එක් අංගයක් ලෙස සලකන ලද්දේ ඇමෙරිකාවේ කැලිෆෝනියා ප්‍රාන්තයේ “ඩෙත්වැලි” (මරණයේ නිම්නය) ලෙස හැඳින්වෙන සිඳී ගිය ජලාශයක් මත නිරන්තරයෙන් දැකිය හැකි වූ ඇවිදින පර්වතය. රාත්තල් හත්සියයද ඉක්මවූ දැවැන්ත බරකින් යුතු ඇතැම් පර්වතයන් මෙලෙස මෙම වියළී ගිය කාෂ්ඨක භූමිය ඔස්සේ කිසිදු බාහිර බලවේගයක බලපෑමකින් තොරව ඇදී යන ලද්දේ ඇතැම් විටක අඩි හයසියයක් පමණ දිගු වූ මංතීරුවක් ද වියළි පොළව මත පැහැදිලිව සටහන් කරමිනි. මතෛක් කලක්, ශතවර්ෂයකට ආසන්න කාලයක් විද්‍යාඥයන් පෙලූ කුතුහලය නිමාවට පත් කරමින් ඇවිදින ගල් පිටුපස සැඟවුණු විජ්ජාව හෙළි කර ගැනීමට පසුගිය දිනකදී නාසා ආයතනයේ භූ විද්‍යාඥයකු වන මහාචාර්ය රැල්ෆ් ලෝරන්ස් සමත් විය. ඒ සිය මුළුතැන්ගෙය තුළදී සිදු කරන ලද සරල පර්යේෂණයක ප්‍රතිඵලයක් ලෙසය. ස්මිත් සෝනියන් සඟරාවට ලබා දුන් සම්මුඛ සාකච්ඡාවකදී සිය සොයා ගැනීම පිළිබඳ පැහැදිලි කරමින් මහාචාර්ය ලෝරන්ස් කියා